Ik heb het net weer gevierd: Pasen. Jij ook?
De geschiedenis van het Paasfeest gaat terug tot Exodus 12:
Spreek tot heel de gemeenschap van Israël: op de tiende dag van deze maand moet ieder voor zich een lam per familie nemen, een lam per gezin…
De ‘engel des doods’ ging voorbij aan de Israëlieten en spaarde hun eerstgeborenen voordat ze Egypte mochten verlaten. God besloot om van deze dag een gedenkdag te maken (vers 14). Het volk Israël moet het Pesachfeest vieren als een eeuwig voorschrift, alle generaties lang.
God laat Zichzelf beter kennen door de feesten die Hij heeft ingesteld. Er zijn naast Pesach veel meer Bijbelse feesten die we als christenen niet in onze kerkelijke traditie hebben overgenomen. Wat is de reden hiervoor?
Als je gelovigen vraagt tijdens welk feest Jezus is opgestaan, dan zullen de meesten zeggen: “Met Pasen”. Misschien dat de doorgewinterde Bijbelkenner zal antwoorden: “Tijdens Pesach”. Hoewel het laatste al dichter bij het goede antwoord komt, is het nog steeds niet dat wat de Bijbel ons erover vertelt.
Tijdens de Pesachweek waren er drie Bijbelse feesten: Pesach, het Feest van de Ongezuurde Broden (Matzot) en het Feest van de Eerstelingen. Je leest er over in onder andere Leviticus 23. Jezus stierf op de dag van Pesach. Hij was in het graf tijdens Matzot en stond op de ochtend van het Feest van de Eerstelingen op uit het graf. Wat een timing van God, of niet?
In ieder geval is er Bijbels gezien nergens sprake van Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Stille Zaterdag of een Paasmorgen. Hoe komt het toch dat wij als christenen zover uit de Bijbelse feestpas lopen?
Tijdens het concilie van Nicea in het jaar 325 werd besloten dat de joodse feesten niet zouden worden overgenomen in de kerkelijke traditie. Pasen mocht bijvoorbeeld hoe dan ook niet samenvallen met het Joodse Pesach. Keizer Constantijn slaagde er in om een levende gemeenschap van gelovigen om te vormen tot een religieus machtsinstituut. De Rooms Katholieke Kerk, die in de plaats werd gesteld van Israël, heeft vervolgens voor een groot deel onze kerkgeschiedenis bepaald. Ook het protestantisme deed het wat de plaats van Israël betreft niet veel beter. We zijn met onze vervangingstheologie helemaal van het (feest)pad geraakt.
Hoe kunnen we ooit de verbroken relatie met onze joodse wortels herstellen? Door ons als jood te gaan gedragen? Nee, dat is nou echt wat je noemt een ‘heidens karwei’. Laten we er gewoon mee beginnen om ons te verdiepen in wat God “Mijn feesttijden” (Leviticus 23:2) noemt en ons laten inspireren door hoe Israël deze feesten beleeft. In dat licht blijf ik de door de kerk ingestelde heidens-christelijke dagen als Pasen, Pinksteren, Hemelvaart en Kerst vieren.
Dank je feestelijk!
