fbpx

BLOG / Saskia en de Joden van Zimbabwe (deel 2/2)

Saskia blogger
Deel deze post:
Lees ook:

Plotseling scheuren we er vandoor. De schuifdeur van het busje staat nog open en we grijpen ons vast om er niet uit te vallen. Het is de politie die de kombi-driver doet opschrikken. We rijden een blokje om en staan een paar minuten later weer op dezelfde plek waar de politie net langs kwam.

Even stoppen

Als we eenmaal onderweg zijn naar een buitenwijk van Harare, zien we een persoon langs de weg liggen. We stoppen en vragen wat er aan mankeert. Hij weet met moeite uit te brengen dat hij honger heeft. De passagiers kijken elkaar aan en ik vis een banaan uit mijn tas.

Synagoge met partystoelen

Met mijn geweldige Zimbabwaanse vriend Johannes – hij is goud waard – ben ik onderweg naar de synagoge. We arriveren in een rijke, rustige wijk. Een zwaar hek wordt voor ons opengeschoven en we worden verwelkomd in een kleine zaal waar plastic partystoelen staan opgesteld. Er hangen mezoeza’s aan de deurposten en op elke stoel ligt een Hebreeuwse Bijbel en een gebedenboek. Het voelt vertrouwd de onleesbare tekens weer te zien. Johannes en ik zijn de eersten en vol spanning wacht ik de komst van de Zimbabwaanse Joden af.

Het voelt vertrouwd de onleesbare tekens weer te zien.

Daar komen ze!

Daar komen ze! De mannen dragen hun dagelijkse kleding en een keppeltje, de vrouwen dragen jurken en geen hoofddoeken. Stil nemen ze plaats. De rabbijn slaat een gebedsdoek om en leidt de dienst met zijn rug naar ons toegekeerd. Een jongen van een jaar of 10 neemt de Thorarollen op en loopt door de rijen om iedereen de rollen te laten aanraken.

Een moskee, dat is toch hetzelfde?

Na de dienst groet iedereen elkaar met ‘shabbat shalom’. We krijgen elk een bord met rijst en kip. Ik raak aan de praat met een vrouw die een aantal jaar geleden een droom kreeg waarin ze werd aangespoord om naar een synagoge te gaan. Toen ze naar de moskee was geweest – ze dacht dat het één pot nat was – kreeg ze weer een droom, waarin haar werd gevraagd: ‘Waarom ben je naar de moskee gegaan? Ik zei dat je naar de synagoge moest.’ Ze weet nog steeds niet of ze Joods is, maar ze weet wel dat God tegen haar gesproken heeft.

‘Waarom ben je naar de moskee gegaan? Ik zei dat je naar de synagoge moest.’

Verhuisplannen

De rabbijn is al een paar keer in Israël geweest, de meeste anderen nog niet. Ze willen wel graag gaan, sommigen zeggen zelfs dat ze in Israël willen wonen.  Kupakwashe van 26 is in ieder geval razend enthousiast over Israël. Hij is zes maanden in Israël geweest met Tikkoen Olam*. ‘Tel Aviv was home for me. Jerusalem was fantastic!

De vergeten Joden

Maar hoe zijn de Joden nou helemaal in Zim terechtgekomen?! Kupa ontsluiert dit mysterie voor mij: In 1700 zijn ze vanuit Jemen gekomen en de Joodse godsdienst is doorgegeven in alle Lemba-generaties tot op de dag van vandaag. Hij voegt eraan toe: ‘We are insignificant, nobody knows about our existence.’

Schuld

Ik heb vijf exemplaren meegenomen van A Nail in the Bridge**; een boek over christenen die schuld belijden aan de Joden voor wat ze hen eeuwenlang hebben aangedaan. Met schroom geef ik onopgemerkt een boek aan de enige blanke man in het gezelschap. Hij is blij verrast en ik vat moed om ook de andere vier boeken weg te geven. Dit gaat verbazingwekkend snel; de één na de ander vraagt om een exemplaar en ik schrijf voor ieder een persoonlijke boodschap in het boek.

Op dat moment ben ik 100% gelukkig.

Dronken

We gaan met z’n allen, 30 man, op de foto en daarna laat Johannes me op zachte, maar dwingende toon weten: ‘We have to go now!’ Als we het hek uit zijn bekent Johannes dat hij dronken is. De beker die hij kreeg aangeboden bij de maaltijd bleek achteraf wijn te zijn en Jo is een geheelonthouder. Ik kan het niet geloven en we lachen ons slap.

We proppen onszelf in een overvolle kombi***. Door het open raampje roept Kupakwashe ‘lehitraot!’  Op dat moment ben ik 100% gelukkig.

* tikkoen olam = Hebreeuws voor ‘herstel de wereld’ en ook de naam van een organisatie die Joden van 18-30 jaar uit alle landen van de wereld bijeen brengt in Israël.

** A Nail in the Bridge is de Engelse vertaling van het boek Een Spijker in de Brug

*** kombi = een Zimbabwaans busje

* lehitraot! = Hebreeuws voor ’tot ziens!’