Op de dagbesteding in Aleh Negev werk ik samen met een pittige Joodse vrouw uit Yemen van in de 60. Ze heeft enorm veel talent in het aansturen van de groep mannen.
Ze heet Michal, woont in Ofakim en vorig jaar heb ik in haar sukka het Loofhuttenfeest gevierd. Nu ben ik weer op de fiets naar Ofakim gegaan. Ik wist alleen niet meer waar ze woonde, dus ben ik gewoon maar door Ofakim gaan fietsen in de hoop haar huis tegen te komen. Deze aanpak was niet succesvol, dus op een gegeven moment belde ik Michal toch maar even.
Een ventje met kippa en touwtjes aan zijn broek was de klos, want ik drukte hem mijn telefoon in handen en vroeg hem om in het Hebreeuws uit te leggen waar ik was.
Ventje
Ik deed een poging in het Hebreeuws te zeggen waar ik was – een uitdaging als je niet weet waar je bent. Een ventje met kippa en touwtjes aan zijn broek was de klos, want ik drukte hem mijn telefoon in handen en vroeg hem om in het Hebreeuws uit te leggen waar ik was. Even later kwam daar Michal aanscheuren met haar auto en riep me uit het open raam ‘go, go, go!’ toe. Zij reed voor me uit en ik er zo snel mogelijk achteraan op mijn halfbakken fiets.
Leger
Eenmaal op het juiste adres kookten we samen eten. Wat mij trof was dat ze zei dat geen enkele Israëlische moeder slaapt zolang haar zoon in het leger dient. “Je kan gewoon geen oog dicht doen, constant vraag je je af Waar is hij? Gaat het goed met hem?” Michal verloor haar man al toen hun vier zoons nog jong waren. Haar ouders leven nog wel, een prachtig stel van al 90 jaar dat in Jeruzalem woont.
Gaaf
Ik werk dagelijks in Aleh Negev, een prachtig dorp speciaal ingericht voor zwaar geestelijk- en lichamelijk gehandicapte mensen die daar hun hele leven kunnen wonen. Er wonen baby’s, kinderen en volwassenen. In het huis waar ik werk, ‘Bayt Keshet’, beleef ik van alles met de bewoners, 24 volwassen mannen. Ze zijn stuk voor stuk koningen en ik zie ze als een soort broers. Laatst ben ik met een van mijn broers, Ran* (25), naar paardentherapie geweest. De paarden hebben geleerd hoe ze met hun hoofd de bewoners voorzichtig moeten aanraken en hoe ze naast de bewoners die in een rolstoel zitten kunnen draven. Ran gaf het paard een kus op zijn neus en duwde het dier toen weer van zich af: Zo, zijn plicht zat erop! Hij had het echter dagen later nog steeds over de paarden en vond het blijkbaar toch wel heel gaaf.
Stug doorzingen
Ran kan vaak niet stoppen met zingen, de werknemers worden er soms tureluurs van. Hij zingt alles: van klassiek-Joodse muziek tot Peer Tasi of juist muziek van zijn favoriete zanger Shlomo Artzi – het maakt niet uit. Vaak zingt hij wekenlang één bepaald liedje. Afgelopen weken was dat Terminal shalosh van Dudu Aharon. Ik heb van alles geprobeerd Ran even stil te laten zijn. Van het leren geven van een knipoog tot een zelfbedacht spelletje waarbij ik op zijn commando in de lucht spring of juist op mijn hurken ga zitten – dit laat hem steeds vreselijk lachen. Ook heb ik voor de afwisseling geprobeerd hem over te halen een liedje van Statics te gaan zingen, tevergeefs. Hoe hard ik Statics ook door hem heen zing, Ran blijft stug Terminal shalosh zingen.
[wc_box color=”info” text_align=”left”]
Wil je ook vrijwilligerswerk doen bij Aleh Negev? Check isreality.nl/aleh.
[/wc_box]
Ontmoeting
Afgelopen week werd een van mijn broers, Shadrach* (25), opgehaald door zijn familie voor een middagje Tel Aviv. Shadrach wilde niet eten bij de lunch en zat daarna op het puntje van zijn stoel te wachten op zijn familie. Toen ze eindelijk kwamen, vloog Shadrach zijn broer om de hals en liet hem niet meer los. Hij was in-en-in gelukkig! En ikzelf voelde me de koning te rijk dat ik deze ontmoeting mocht meemaken.
Loodzware tafels worden omgegooid, stoelen vliegen door de lucht en ook eten wordt tegen de muur gegooid: balagan!
Balagan!
Soms zit het een dag wat meer tegen. Dan worden je haren eruit getrokken, krijg je om de haverklap een mep en ben je alleen maar bezig slaande bewoners uit elkaar te houden. Loodzware tafels worden omgegooid, stoelen vliegen door de lucht en ook eten wordt tegen de muur gegooid: balagan! (Hebreeuws voor chaos).
Onmogelijk
Ik heb een aantal broers die nauwelijks stil kunnen zitten – ze lopen voortdurend door het huis of rennen rondjes op het plein. Zij gaan daarom twee keer per week naar hydrotherapie. In het water komen ze tot rust en laten ze zich drijven en optillen. Deze week nam ik de onstuimige Isaac* onder mijn hoede in het zwembad. In het begin probeerde hij telkens uit het bad te komen, maar op een gegeven moment kon ik hem rustig door het water dragen. Ik had hem als een tevreden kind in mijn armen – dit had ik echt nooit voor mogelijk gehouden toen ik Isaac voor het eerst zag!
Shabbat
In Aleh Negev werkt ook een groep meisjes (‘banot sherut’) die na de middelbare school in verband met hun geloofsovertuiging niet in het leger gaan, maar in plaats daarvan twee jaar vrijwilligerswerk doen voor de staat Israël. Een keer in de maand vieren de banot sherut de sabbat in Aleh Negev. Er komt dan ook een stel net zo religieuze jongens en samen geven de jongeren keer op keer een feest voor onze broers en zussen in Aleh Negev. Elektriciteit gebruiken op sabbat is voor deze jongeren verboden en daarom zingen ze de hele dag zelf luidkeels. Muziek maken gaat in Israël altijd op z’n allerhardst, er wordt geen energie gespaard. Ze trommelen, klappen en dansen op de maat van hun eigen liedjes.
En waar ik nog altijd van versteld sta is dat de jongens de meiden nooit aanraken en andersom ook niet, zelfs niet als ze een relatie hebben.
Verboden aan te raken
Bij de sabbatslunch gaat het zingen en klappen gewoon door. Op een gegeven moment is het na de maaltijd toch even stil wanneer ze voor zichzelf een aantal vaste gebeden uit een boekje (Siddur) bidden. Reizen is op sabbat ook verboden en dus blijven de jongens en meiden van vrijdag op zaterdag slapen in Aleh Negev. De meisjes slapen in de ‘snoozle ruimte’ en de jongens slapen in de lokalen van de dagbesteding. Sommige van de jongens combineren het leger met de ‘yeshiva’: een school waarin ze de Thora en andere geschriften bestuderen. Een heel aantal van hen wonen in Joodse nederzettingen in de Westbank zoals Elkana en Itamar. En waar ik nog altijd van versteld sta is dat de jongens de meiden nooit aanraken en andersom ook niet, zelfs niet als ze een relatie hebben (‘negiah’ – verbod op aanraken). Pas als ze getrouwd zijn mag een stel elkaar aanraken.
Shesh besh
Wat wel mag is samen een spelletje spelen: na de lunch heb ik van een paar jongens het Arabisch bordspel Shesh Besh geleerd. Ik vond het hoog tijd dat ik het eens ging leren, want het spel wordt overal naar hartelust gespeeld. En zo brengen we zingend en zorgeloos de vrije dag door. Het is echt uniek om met deze uitbundige leeftijdsgenoten sabbat te vieren!
* gefingeerde namen
Foto: Zo ziet Aleh Negev eruit. © Aleh