De straten van Jeruzalem zijn gevuld met hordes mensen, met gekleurde ‘Soekot-versiering’, afbeeldingen van rabbijnen en vrolijke muziek. Op de speciale Soekotmarkt kun je “de vier soorten” kopen: de hadassiem(mirretakken), aravot (beekwilgtakjes), loelav (een palmtak) en de etrog(grote en geurige citrusvrucht).
Dit zijn de producten die een echte Jood in huis moet hebben tijdens Soekot. De vrouwen haasten alle winkels in op zoek naar een nieuwe jurk en de mannen gaan op zoek naar dé perfecte citrusvrucht. De grote gezinnen met kinderen starten met het maken van de loofhut, de soeka. Na het vasten met Jom Kippoer is het eindelijk zover: Loofhuttenfeest!
‘Maar vanaf de vijftiende dag van de zevende maand, wanneer u de opbrengst van het land ingezameld hebt, moet u het feest van de HEERE zeven dagen lang vieren. Op de eerste dag is het rustdag en op de achtste dag is het rustdag. Op de eerste dag moet u voor uzelf vruchten van sierlijke bomen, takken van palmbomen, takken van loofbomen en van beekwilgen nemen, en u moet zich zeven dagen lang voor het aangezicht van de HEERE, uw God, verblijden. Dat feest voor de HEERE moet u per jaar zeven dagen lang vieren. Het is een eeuwige verordening, al uw generaties door. In de zevende maand moet u het vieren. Zeven dagen moet u in de loofhutten wonen. Alle ingezetenen van Israël moeten in loofhutten wonen, zodat de generaties na u weten dat Ik de Israëlieten in loofhutten liet wonen, toen Ik hen uit het land Egypte geleid heb. Ik ben de HEERE, uw God.’
Leviticus 23:39-43
Komende week is het echt partytime in Jeruzalem en zie je zelfs de serieuze rabbijnen dansen op het plein en in de straten van Ben Jehudah. Omdat ik de voorbereidingen voor het Loofhuttenfeest echt wil ervaren ga ik naar de ultra-orthodoxe Joodse wijk Mea Shearim. Samen met twee ultra-orthodoxe Joden ga ik op pad om inkopen te doen voor het feest. Om acht uur ’s avonds is het druk in de straten en ik heb het gevoel dat ik hier de enige niet-Jood ben. Bijna al het mannelijk geslacht is gekleed voor een black and white party en het vrouwelijk schoon loopt rond met een kinderwagen en een groep kinderen om zich heen.
We komen op de markt aan waar de vier soorten worden verkocht. De orthodoxe Joden inspecteren de citrussen alsof ze een diamant keuren: ze draaien de vrucht in alle richtingen en bekijken het in alle lichtvallen. Sommigen hebben zelfs een vergrootglas bij zich. Als de citrus eenmaal is gekocht, voor zo’n vijfentwintig euro, heeft de Jood alleen nog maar oog voor de citrus, kijkt de vrucht verliefd in de ogen en laat het aan al zijn vrienden zien.
Hij neemt het mee naar huis in een soort ‘sieradendoosje’ en beschermt het met zijn leven. Een Jood dient met Soekot (Loofhuttenfeest) de volgende boomvruchten in huis te halen: de arba’a miniem: drie mirretakken, twee beekwilg takjes, een palmtak en een grote en geurige citrusvrucht. De takken worden aan elkaar gebundeld en vastgehouden. De citrus wordt in de andere hand gehouden.
Moshe, een orthodoxe Jood, geeft me een demonstratie wat je er mee hoort te doen: met de takken slaat hij in de rondte alsof hij boos is en een vlieg moet doden. Ditsjokkelen, rondzwaaien, wordt gedaan in alle windrichtingen en naar boven en beneden tijdens het lezen van verschillende Psalmen. Het ziet er een beetje vreemd en lachwekkend uit, maar de Joden geloven dat dit de vreugde verspreidt naar het Noorden, Oosten, Zuiden, Westen, naar de hemel en naar de aarde. Ik moet ze inderdaad wel gelijk geven dat het mij inderdaad veel vreugde gaf om er naar te kijken.
De boomvruchten staan eigenlijk voor de verschillende persoonlijkheden die er zijn. Een korte test om uit te zoeken welke boomvrucht jij bent. Met welke boomvrucht vergelijk jij je geloof?
- De citrus heeft geur én smaak, het symboliseert de persoon die de Tora leert én doet.
- De mirre geeft geur maar heeft geen smaak, het staat voor de mens die wel kennis heeft maar deze niet in praktijk brengt.
- De palmtak verwijst naar de dadel, die smaakt lekker maar heeft geen geur; hij doet de goede daden, maar houdt zich niet bezig met de Tora.
- De wilgentak heeft geen geur en ook geen smaak en vertegenwoordigt degene die zich noch in kennis noch in daden onderscheidt.
Deze verschillende types kennen wij natuurlijk ook over hoe wij in onze relatie met God staan. Als je deze symboliek begrijpt, dan begrijp je ook waarom iedereen de mooiste citrus in huis wil hebben. De samenbundeling van deze boomvruchten symboliseert de gemeenschap van Israël. Er zijn veel verschillende soorten stromingen in het Jodendom, maar toch zijn ze één volk en iedereen kan zijn invloed uitoefenen om anderen te veranderen en nieuwe dingen te leren.
Ondertussen worden op alle pleinen, straten, tuinen en balkonnetjes loofhutten gebouwd. De één nog mooier en groter dan de ander. Voor onze flat staat bijvoorbeeld een grote soeka (een loofhut dus) van ruim tien bij vijftien meter. Ondanks alle voorwaarden waaraan de hut moet voldoen gaat het er vooral om dat de hut mooi is van de binnenkant, net als ons hart. Alle balkons zijn hier in Jeruzalem zo gebouwd dat geen balkon zich boven een ander balkon bevindt.
Omdat iedereen vanuit de loofhut naar de sterren moet kunnen kijken, als teken van het verbond dat God sloot met Abraham. Er wordt gefeest en gegeten in de hutten met het hele gezin. Ook is het een zegen als je gasten hebt in je soeka. Natuurlijk zou ik best aan de zegen willen bijdragen door te gast te zijn. De meeste mensen slapen ook in de hut, alhoewel, niet allemaal natuurlijk want zeven kinderen in een hutje van twee bij één wordt een beetje moeilijk. Maar voor de echte fanatiekeling wordt het komende week in ieder geval echt hutje mutje in Jeruzalem!
Eline (22) besloot haar werk als docent achter zich te laten en voor drie maanden naar Israël te gaan. Daar blogt ze elke week voor isreality.nl over bijzondere ontmoetingen, het leven in Jeruzalem en verrassende ontdekkingen.
