Ik zit bij een oude vrouw aan tafel. Ze kijkt mij diep in de ogen en glimlacht naar mij. Ik neem haar eens goed op. Wat een lieve en warme uitstraling heeft ze. Ze neemt een klein slokje van de nog hete thee, schikt haar hoofdbedekking, gaat nog eens verzitten, haalt diep adem en begint met een breekbare stem te praten. Ze vertelt over de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Ze heeft de Holocaust overleefd en is teruggekeerd naar Israël. Af en toe vallen er lange stiltes, maar dan vertelt ze weer verder. Twee uur lang.
Je ziet de pijn in haar ogen als de herinneringen naar boven komen. Tot in detail vertelt ze. Over angst, peilloos verdriet, verlies, teleurstelling, maar ook over hoop. Het is die hoop die haar heeft doen overleven. De hoop in de goedheid van de mens, dat die er uiteindelijk toe zou leiden dat de ellende zou stoppen. Aan alles komt altijd een einde. En dat er dan vrede zou zijn, een hoopvolle toekomst. De overlevenden vertellen de verhalen die ervoor zorgen dat de verschrikkingen van de Holocaust niet worden vergeten. Zodat we kunnen leren van de geschiedenis.
De dag van de herdenking van de Holocaust, in het Hebreeuws Jom Hasjoa (Sjoa is Hebreeuws voor vernietiging) valt elk jaar op 27 Nisan in de Hebreeuwse kalender. Op 27 Nisan kwamen de Joden in het getto van Warschau in opstand tegen de nazi’s. Het is een nationale herdenkingsdag in Israël. Op deze dag worden in Israël en in Joodse gemeenschappen over de hele wereld de zes miljoen Joden herdacht die zijn vernietigd tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het land staat dan letterlijk en figuurlijk even stil.
Het is een plechtige dag, alle uitgaansgelegenheden zijn gesloten. Overal in het land vinden er ceremonies plaats waar gezamenlijk wordt herdacht. In Yad Vashem, de officiële staatsinstelling van Israël voor het herdenken van de zes miljoen slachtoffers van de Holocaust, vinden de centrale ceremonies plaats die ook worden uitgezonden op televisie.
Op woensdagavond 1 mei vindt er in Yad Vashem een ceremonie plaats waarbij o.a. president Netanyahu aanwezig is alsook overlevenden en kinderen van de overlevenden en hun families. Er worden zes fakkels aangestoken, die de zes miljoen vermoorde Joden vertegenwoordigen. Op donderdagochtend 2 mei is er een ceremonie in Yad Vashem die wordt ingeleid door een sirene die overal in Israël te horen is, twee minuten lang. Het land staat dan letterlijk en figuurlijk even stil.
Ik zal hun in Mijn huis en binnen Mijn muren een plaats en een naam geven, beter dan die van zonen en dan die van dochters; een eeuwige naam zal Ik ieder van hen geven, een naam die niet uitgewist zal worden. (Jesaja 56:5)
