Israël als een soort goedmakertje voor de Holocaust. Het klinkt hard, maar toch wordt dat vaak beweerd. Klopt die bewering wel? De Isreality Academy ging op onderzoek uit.
Zionisme
Ons onderzoek begint bij het zionisme. Zionisme staat voor het verlangen naar Zion, een benaming voor de stad Jeruzalem. Het zionisme is een combinatie van een politieke visie en een Joods-nationale beweging die vindt dat er een Joods land moet zijn met Jeruzalem als hoofdstad.
De stroming van het moderne zionisme ontstond in de 19e eeuw, toen onder leiding van de Oostenrijker Theodor Herzl diverse congressen werden georganiseerd waarin de wens werd uitgesproken om een Joodse staat te stichten in het toenmalige gebied Palestina.
Maar eigenlijk is het zionisme al veel ouder, want ook in de Bijbel wordt gesproken over het verlangen van Joden om terug te keren naar Jeruzalem. Bijvoorbeeld in vers 5 en 6 van Psalm 137:
Als ik u vergeet, Jeruzalem, laat dan mijn rechterhand zichzelf vergeten. Laat mijn tong vastkleven aan mijn gehemelte als ik niet aan u denk, als ik Jeruzalem niet doe uitstijgen boven mijn hoogste blijdschap.
Het land Israël heeft altijd een speciale betekenis gehad voor het Joodse volk. De term ‘Jood’ komt er zelfs uit voort, want dat is afgeleid van Judea – het hartland van (het Bijbelse) Israël. Nadat de Joden in de eerste eeuw van onze jaartelling uit Israël werden verdreven is er altijd het sterke verlangen geweest om ooit terug te keren.
Dit verlangen, de politieke mogelijkheden en de anti-Joodse houding in veel landen leidden uiteindelijk tot de opkomst van het politieke, seculiere zionisme.
Palestina
Aan het begin van de 20e eeuw komen de (politieke) ontwikkelingen rond de toekomstige stichting van een Joodse staat in Palestina in een stroomversnelling. Vanaf 1905 trekken veel Joden naar Palestina vanwege extreem antisemitisme in Oost-Europa. In 1909 wordt Tel Aviv gesticht. Ook in de rest van Palestina kopen Joden grote stukken land op van plaatselijke Arabieren.
Verklaring van Balfour
In 1917 gebeurt er iets opmerkelijks. Arthur Balfour schrijft als Britse minister van Buitenlandse Zaken een verklaring waarin hij oproept tot het stichten van een ‘Joods nationaal tehuis’ in Palestina.
Deze verklaring valt ongeveer samen met het einde van de Eerste Wereldoorlog, waarin het Ottomaanse Rijk (waar het gebied Palestina in lag) uit elkaar valt. Samen met Frankrijk krijgt Groot-Brittanië zeggenschap over wat er met het gebied moet gebeuren.
Internationale erkenning
In 1920 wordt in het Italiaanse San Remo een internationale resolutie aangenomen die later ook door de Volkenbond (de voorloper van de Verenigde Naties) wordt bevestigd. Hiermee wordt de Joodse aanspraak op Palestina internationaal erkend. Aan de Britten wordt de opdracht gegeven om een Joodse staat in Palestina op te richten.
Die opdracht lijken ze niet heel serieus te nemen. Als gevolg van Arabische geweldsuitbarstingen besluiten de Britten uit angst om grote stukken Palestijns land weg te geven aan Arabieren. Dit is in strijd met het eerdere besluit van de Volkenbond.
Binnen een jaar nadat de Britten de zeggenschap over Palestina hadden gekregen sluiten ze in één klap 80% van Palestina uit van het Joods nationaal tehuis.
Joodse emigratie naar Palestina
Maar daar blijft de negatieve rol van de Britten niet bij. In plaats van te komen tot de vorming van een Joodse staat doen de Britten er juist alles aan om dat te voorkomen. Ze leggen beperkingen op aan de Joodse emigratie naar Palestina en doen geen enkele moeite om duidelijke grenzen te trekken voor een levensvatbare Joodse èn Arabische staat in Palestina.
In 1939, als al lang duidelijk is dat Europa voor Joden niet meer veilig is, voeren de Britten een nieuwe regel in. Er mogen nu nog maar maximaal 15.000 Joden per jaar emigreren naar Palestina. Met dit besluit zorgen de Britten ervoor dat honderdduizenden Joden die Europa willen ontvluchten geen kant op kunnen.
Al-Hoesseini in de Tweede Wereldoorlog
In 1940 breekt de Tweede Wereldoorlog uit. De Arabische leider in Palestina, Amin al-Hoesseini, steunt openlijk het Duitse nazi-regime en is goed bevriend met Adolf Hitler. Al-Hoesseini verklaart dat hij enthousiast is over het nazi-regime en uitkijkt naar de verdere verspreiding van hun gedachtegoed in het Midden-Oosten. Hij stuurt zelfs een groep moslims naar Europa om mee te helpen bij het uitroeien van Joden.
Ondertussen negeren de Britten in 1943 diverse oproepen om Palestina, waar ze het nog steeds voor het zeggen hebben, beschikbaar te stellen voor Joodse vluchtelingen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden uiteindelijk zes miljoen Europese Joden vernietigd.
Lees ook: Miriam (88) overleefde de Holocaust en haalt haar diploma!
1948: de staat Israël is een feit
Op 14 mei 1948, precies drie jaar na het einde van de Holocaust, roept David ben-Gurion de Joodse staat Israël uit. Daarmee gaat een langgekoesterde droom van veel Joden in vervulling. De verklaring die ben-Gurion voorleest volgt op een verdelingsplan van de Verenigde Naties uit 1947. Hierin stemde een meerderheid van landen vóór de stichting van een Joodse staat in Palestina, een herhaling van wat er in 1920 in San Remo was gebeurd.
Conclusie
Nu we de ontstaansgeschiedenis van de staat Israël op een rijtje hebben, kunnen we de conclusie trekken: is de bewering een feit of een fabel? De Israëlische premier Benjamin Netanjahu zei ooit:
“Er zijn mensen die zeggen dat als de Holocaust niet had plaatsgevonden de staat Israël nooit zou zijn gesticht. Ik zeg: als de staat Israël eerder zou zijn gesticht, zou de Holocaust helemaal nooit hebben plaatsgevonden.”
Deze uitspraak vat de geschiedenis goed samen. We hebben gezien dat al lang voor de Tweede Wereldoorlog was besloten om een Joodse staat te vestigen in Palestina. Maar niet alleen de stichting van een Joodse staat, ook de Joodse emigratie naar het gebied werd tegengewerkt. Hierdoor zaten veel Europese Joden als ratten in de val en konden tussen 1940 en 1945 zes miljoen Joden worden vernietigd.
Je zou kunnen zeggen dat het belang van een Joodse staat na de Tweede Wereldoorlog nog weer eens extra onder de aandacht is gekomen van de internationale politiek. Dat de staat Israël een direct gevolg is van de Holocaust is echter niet waar.
Meer weten over de Holocaust? Lees dan dit artikel!
