Vanmiddag komt het kabinet bijeen om met elkaar te spreken over de vraag of Nederland een Palestijnse staat zal erkennen. Is het erkennen van een Palestijnse staat op dit moment dé oplossing of heeft het weinig zin?
Te midden van een langdurige en zware oorlog zijn we op zoek naar een oplossing die een einde zal maken aan al de verwoesting en het grote leed. De Palestijnse bevolking zit al lang in een uitzichtloze fuik van geweld en honger. En nog steeds worden 56 gegijzelden, inmiddels al 670 dagen, in ondenkbare omstandigheden vastgehouden door Hamas.
Achter de oorlog hangt een conflict dat al veel langer aanwezig is en waar de wereld al veel langer een oplossing voor zoekt. Dit dieptepunt lijkt landen ertoe te brengen om een keuze te willen maken. Dat het nu tijd zou zijn voor ‘dé oplossing’ die er volgens hen toch al aan zat te komen.
Een eigen staat klinkt natuurlijk als een teken van hoop. Een plek voor de Palestijnen waar ze veilig en in vrijheid zouden kunnen leven, met hun eigen bestuur en hun eigen voorzieningen. Maar de vraag is: is het huidige leed van de Palestijnse bevolking dan het gevolg van het ontbreken van een Palestijnse staat?
Leiderschap
Stel dat we nu een Palestijnse staat erkennen. Dan gaat dat niet alleen om Gaza, maar ook om de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem. Wie gaat deze staat leiden? In Gaza regeert Hamas en in de Palestijnse gebieden op de Westelijke Jordaanoever heeft de PA de macht. Twee partijen met weinig wederzijds vertrouwen.
De meeste landen willen waarschijnlijk niet dat Hamas de leiding gaat nemen. Hoewel Hamas al twintig jaar het bestuur over Gaza heeft, nadat Israël zich terug trok in 2005, is Gaza er niet veel beter op geworden. Miljarden dollars aan humanitaire hulp verdwenen in tunnels, wapensmokkel en haatzaaiende propaganda. In plaats van het goede te zoeken voor haar eigen bevolking, zocht Hamas naar het slechte in anderen en sleepte ze haar bevolking mee in een sleur van afgunst, haat en uiteindelijk ook een hoop leed.
Nee, de stemmen zullen eerder gaan naar de PA. Die heeft op dit moment het bestuur van de Palestijnse gebieden op de Westelijke Jordaanoever in handen. Maar net zoals bij Hamas, zijn er sinds 2006 al geen vrije verkiezingen meer geweest bij de PA. Ook de PA is meerdere keren beticht van corruptie en het schenden van mensenrechten.
Maar goed, de PA is een betere optie dan Hamas toch? Wat vinden de Palestijnen die onder het bestuur van de PA leven? In een waarderingsvraag van de PCPSR (2025) naar de partijen tijdens de oorlog scoorde Hamas 82 %, vergeleken met Fatah/PA die op slechts 25 % uitkwam. Wat betreft partijvoorkeur: 40 % van de respondenten gaf aan Hamas te steunen, terwijl Fatah/PA op slechts 20 % bleef.
Kortom: het erkennen van een Palestijnse staat klinkt mooi, maar brengt ook vragen naar boven. Is er nu wel een leiderschap mogelijk die daadwerkelijk uit is op rust en vrede voor de Palestijnse bevolking?
Maar is erkenning niet een oplossing voor de humanitaire crisis in Gaza?
Er wordt inderdaad gesproken van een humanitaire crisis in Gaza. Het grootste probleem zit hem momenteel niet in het leveren van voedsel, maar de verdeling ervan. Israël zorgt voor de levering van vrachtwagens vol goederen. De VN speelt een rol in de verdeling ervan. De meeste vrachtwagens die Israël levert komen niet aan bij hun bestemming omdat ze in Gaza worden onderschept door Hamasstrijders of bestormd door groepen mensen die wanhopig op zoek zijn naar voedsel.
Ondertussen zie je op sociale media tegenstrijdige beelden rondgaan van de voedselsituatie. Aan de ene kant zie je vreselijke beelden van hongerige Gazanen die met lege pannen staan te wachten op het ontvangen van voedsel. Aan de andere kant zie je ook beelden van Gazaanse markten waar voedsel wordt verkocht en beelden van Hamas strijders die in tunnels lijken te pronken met schalen vol fruit en bakken met pita’s. Deze mannen zien er, zacht gezegd, niet hongerig uit. Beide beelden zijn recent gemaakt, beide beelden vertellen een ander perspectief.
Door gebrek aan onafhankelijke verslaggeving is het lastig de waarheid vast te stellen. Maar de beelden en cijfers wijzen op één ding: voedsel komt Gaza binnen, maar de verdeling gaat dramatisch mis. Je kan je dan afvragen: is het niet belangrijk dat andere landen juist nu meehelpen om het voedsel op de juiste plek bij de juiste mensen te brengen, in plaats van nu een Palestijnse staat te erkennen?
Erkenning als drukmiddel?
Toch zien een aantal landen, zoals Frankrijk, Canada en Engeland, op dit moment geen andere oplossing dan de druk op Israël te verhogen en een Palestijnse staat te erkennen. De Britse premier Keir Starmer zei dat Engeland een Palestijnse staat zal erkennen, tenzij Israël maatregelen neemt om de hulp in de Gazastrook te verbeteren. Het woord ’tenzij’ impliceert een mogelijk antwoord op onze vraag; het erkennen van een Palestijnse staat wordt hier gebruikt als politiek drukmiddel, niet als oplossing voor de humanitaire crisis in de Gazastrook.
Een beloning voor terrorisme
Daarmee dreigt erkenning op dit moment een beloning te worden voor terreur. Het zou impliceren dat geweld loont, zolang je het maar weet te rechtvaardigen. Wie zegt dat terrorisme de enige manier was om ‘vrijheid’ te bereiken, kan zo erkenning afdwingen. En als je geweld niet alleen rechtvaardigt, maar verheerlijkt – met beloningen en martelaarschap – dan werpt het inderdaad vruchten af. Voor jou dan.
It takes two to tango
Maar goed, misschien is een Palestijnse staat op zijn minst een kans voor vrede. Een toekomst waarin beide volken een eigen plek hebben waar ze in vrede en geluk kunnen leven. Als beide partijen maar ‘ja’ hadden gezegd voor al die plannen voor deze oplossing die in het verleden zijn voorgesteld.
Bijvoorbeeld in 1947, hadden beide partijen maar ‘ja’ gezegd toen de Joodse staat 55% en de Arabische staat 45% van het land werd voorgesteld. Hadden beide partijen in 1967 maar ‘ja’ gezegd, toen het door Israël veroverde gebied werd aangeboden in ruil voor vrede, erkenning en veiligheid. Hadden beide partijen in 1978 maar ‘ja’ gezegd toen de PLO autonomie werd aangeboden in de ‘bezette gebieden’. Hadden beide partijen beide partijen in 2000 maar ‘ja’ gezegd, toen 92% van de Westelijke Jordaanoever + Gaza werd aangeboden aan de Palestijnen. Hadden beide partijen in 2008 en 2014 maar ‘ja’ gezegd, toen nogmaals land werd aangeboden in ruil voor wederzijdse erkenning van beide staten. Alleen het probleem is, in elk van deze gevallen was er één partij die ‘ja’ zei en dat was Israël. Als je een staat wilt voor de Palestijnen én voor Israël, twee staten die niet alleen zichzelf maar ook elkaar erkennen, dan heb je twee partijen nodig die ‘ja’ zeggen. ‘It takes two to tango’.
Sommigen zeggen terecht: het Palestijnse volk wil wel vrede, maar kon daar vanwege het ontbreken van verkiezingen en censuur nooit vrij voor kiezen. Maar buiten Gaza? Tijdens pro-Palestijnse demonstraties in het Westen hoor je geen oproepen tot twee staten terug. Wat je daar wel terug hoort zijn leuzen zoals ‘From the river to the sea, Palestine will be free‘. Oftewel, geen twee-statenoplossing, maar gewoon geen Israël. Is het erkennen van een Palestijnse staat nu de oplossing? En is het daarna wel genoeg?
Het erkennen van een Palestijnse staat klinkt als een daad van hoop, maar de vraag is of dat op dit moment echt een oplossing is. Zonder goed leiderschap dat echt vrede wil en zonder wederzijdse erkenning, verandert er niets. Laat staan de huidige crisis in Gaza. Als erkenning dé oplossing was geweest, zag de wereld er een stuk anders uit.
Deze gastencolumn is geschreven door Sifra (24)
Foto: Unsplash
*De inhoud van gastcolumns reflecteert de persoonlijke mening van de auteur en staat los van de visie of standpunten van Isreality.
