‘En u, Bethlehem Efratha, al bent u klein om te zijn onder de duizenden van Juda, uit u zal Mij voortkomen Die een Heerser zal zijn in Israël’. (Micha 5:1)
Geboorte van de zoon
‘Midden in de winternacht…’. Nou ja, zo begint het kerstverhaal dat ik jullie wil vertellen niet. Geen engelen, kerstbomen of sneeuwvlokken in dit verhaal. Wèl een geboorte van een zoon van Israël die later een belangrijke rol zou spelen in de verlossing van zijn broers in Egypte.
Het gaat om de geboorte van de jongste zoon van Rachel uit Bethlehem, Efratha, wiens naam Benjamin is. Rachel noemde hem Ben Oni, ofwel zoon van smart. Jacob noemde hem echter Benjamin, zoon van mijn rechterhand. Beide zijn dit ‘termen’ voor de Messias die eerst moest komen om te lijden (Jesaja 53) om uiteindelijk verheerlijkt te worden en bij Zijn tweede komst Zijn Koningschap op aarde zal vestigen (Zacharia 9:9).
Echter richt het verhaal dat ik jullie wil vertellen zich niet op de geboorte van de zoon, maar op het overlijden van zijn moeder.
De dood van het lam
Jullie zijn vast allemaal bekend met het verhaal van Jacob; de relatie met zijn broer Ezau, het strijden met de engel (‘man’ in het Hebreeuws) waardoor Jacob de naam Israël ontving en zijn dienstverband met zijn oom Laban. Jacob werkte voor zijn schoonvader Laban tweemaal zeven jaar en had in die jaren twee vrouwen gekregen (Genesis 25:19-33:20).
Eén van deze vrouwen had hij bijzonder lief: Rachel. Rachel betekent in het Hebreeuws ‘ooi’, wat tegenwoordig niet meer zo’n bekend woord is. Een ooi is een vrouwelijk lam, wat een belangrijk gegeven is voor dit ‘kerstverhaal’ wat ik jullie wil vertellen.
Rachel had lang gewacht op een kindje en smeekte God om haar moederschoot te openen. In haar smeken gaf God haar een zoon, wiens naam Jozef was die later onderkoning werd in Egypte. Nu zij voor de tweede keer in verwachting was en op het punt stond om te bevallen brak het noodlot aan. In Genesis 35:16-19 lezen wij dat ‘het lam’ Rachel bij Bethlehem Efratha stierf na de bevalling van haar zoon.
Rachel weent over haar kinderen
Rachel werd begraven langs de weg naar Efratha. Het kan niet anders dan dat het verlies van zijn geliefde vrouw Jacob enorm veel verdriet heeft gedaan.
De rabbijnen schrijven dat Jacob om profetische redenen zijn vrouw begroef aan de weg naar Bethlehem Efratha. Hij zou hebben voorzien dat de Joden in de toekomst in ballingschap zouden worden weggevoerd.
Op hun weg naar Babylon zouden zij langs Rachels graf trekken wat het nageslacht van Jacob zou doen denken aan Rachels bittere geween om haar kinderen terwijl zij bid om genade. “Er is een stem gehoord in Rama, een rouwklacht, een zeer bitter geween: Rachel weent over haar kinderen” (Jeremia 31:15).
Migdal Eder; de schaapstoren
Na de dood van Rachel zette Israël een gedenksteen op en trok hij op voorbij Migdal Eder (Genesis 35:21). Ondanks dat dit een vers is waar je snel overheen zou kijken, na het lezen van de tragedie van Rachel is dit een vers die niet gemist mag worden! Immers komt de term Migdal Eder, wat schaapstoren betekent ook elders voor in de Bijbel.
Zo wordt de Migdal Eder genoemd in Micha 4:8 waarin de komst van de Messias wordt verkondigt. “En u, Migdal Eder, Ofel van de dochter van Sion, naar u zal gaan, ja, naar u zal komen de heerschappij van vroeger, het koningschap van de dochter van Jeruzalem”.
Kunnen deze twee gebeurtenissen met elkaar in verbintenis staan?
Dit vers wordt uit hetzelfde boek van Micha in verbintenis gebracht met het o zo bekende hoofdstuk 5:1. “En u, Bethlehem Efratha, al bent u klein om te zijn onder de duizenden van Juda, uit u zal Mij voortkomen Die een Heerser zal zijn in Israël”.
Zoals de komst van de Messias op deze plek werd geprofeteerd door Micha, zo was dit dezelfde plek waar Rachel overleed. Kunnen deze twee gebeurtenissen met elkaar in verbintenis staan?
Het vee voor de tempel
Het gebied van Bethlehem Efratha wat dichtbij Jeruzalem lag had 2000 jaar geleden, toen de Tempel in Jeruzalem nog niet was vernietigd en de grote verstrooiing van Joden onder alle volken nog niet had plaatsgevonden, een bijzondere functie.
De Joodse leer zegt namelijk dat het vee dat gehouden werd tussen Jeruzalem en Migdal Eder bestemd was voor de offerdienst. In het gebied van Bethlehem werden de lammeren gehouden voor de tempeldienst om uiteindelijk geofferd te worden voor Pesach.
Zo spreekt Rabbijn Yehuda dat de lammeren die vlekkeloos waren voor het Pesachoffer voor dit offer gebruikt moesten worden. Dertig dagen voordat Pesach uitbrak graasden deze lammeren in dit gebied. Deze lammeren die in Bethlehem Efratha lagen stonden onder autoriteit van de Hoge Priester in Jeruzalem.
Terwijl de lammeren in het veld stonden diende de Migdal Eder (de schaapstoren) voor de herders om te waken over deze offerdieren. Vanuit de toren hadden de herders namelijk overzicht over de omgeving.
Het Lam tussen de lammeren
In hetzelfde gebied waar Rachel, het lam van Jacob, na de bevalling van haar zoon stierf werden later lammeren gehouden die gebruikt werden voor de offerdienst. Het is in dit gebied waar het volk Israël in ballingschap door moesten trekken op weg naar een vreemd land.
Het is tevens hetzelfde gebied waar de Messias volgens de profeten geboren zou moeten worden. Rabbi Munk schrijft in zijn geschrift ‘The call of the Torah’ heel specifiek waar de Messias zichzelf zal tonen: “Hij (Jacob) spreidde zijn tent tegen Migdal Eder, de plaats waar Koning Messias zichzelf zal openbaren in de eindtijd”.
Hoe wisten de herders anders waar zij direct moesten kijken toen zij hoorden dat de Koning geboren was?
Zou het zo kunnen zijn dat de Messias die geboren werd in Bethlehem Efratha niet zomaar door herders, maar door de herders die de wacht hielden over de Pesachlammeren bezocht werd? Niet in een stal omringd door een ezel en een os, maar in de schaapstoren?
Hoe wisten de herders anders waar zij direct moesten kijken toen zij hoorden dat de Koning geboren was? De engelen noemen dat Hij als teken in doeken gewikkeld in een voederbak lag (Lukas 2:8-12). Dit was voor de herders geen rocket science, want het gebruik om een pasgeboren lam in doeken te wikkelen was voor hen bekend.
Zij wisten precies dat zij zichzelf moesten snellen naar een plaats die hen bekend was. Kan het zo zijn dat het Lam van God tussen de pesachlammeren werd geboren om uiteindelijk onder hen tot Pesachlam te worden geslacht?
Israëls troost
Er staat geschreven in Mattheus 15:24 dat Messias Jezus gekomen is voor de verloren schapen van Israël. Hiermee verwijst Hij naar de profetie van dezelfde profeet die sprak over zijn geboorte.
“Ik zal u, Jakob, zeker verzamelen, geheel en al. Ik zal het overblijfsel van Israël zeker bijeenbrengen. Ik zal het samenbrengen als schapen van Bozra, als een kudde midden in zijn weide” (Micha 2:12).
Zo schrijven de rabbijnen dat in de eindtijd enkel de Messias Rachel kan troosten. De rabbijnen willen hiermee leren dat Rachel (als beeld van de Joden die in verstrooiing leven) enkel troost kan vinden als de Messias in die dagen Israël bij elkaar zal verzamelen.
De roeping van de Messias
De geboorte van de Messias is verbonden aan Zijn roeping om Israël zowel fysiek als spiritueel te verzamelen. Het gebeurde daar op dezelfde plek waar Jacob, die de naam Israël had ontvangen zijn geliefde vrouw Rachel, het lam verloor.
Op die plek waar Israël verdriet had om de dood van het lam werd eeuwen later het Lam Gods geboren om in latere dagen Israëls te troosten en haar tranen te doen wissen.
“Troost, troost Mijn volk, zegt jullie God. Spreek Jeruzalem moed in, maak haar bekend dat haar slavendienst voorbij is, dat haar schuld is voldaan. Opnieuw zal de Heere Sion troosten, opnieuw zal Hij Jeruzalem uitverkiezen”. (Jesaja 40:1,2 / Zacharia 1:17b).
