Je hebt het vast wel eens gezien of ervan gehoord: orthodox joodse mannen met lange pijpenkrullen voor hun oren. Waar komt dit vandaan? En wat zijn de verschillen in uitvoering?
Pijes
De pijpenkrullen worden ook wel pijes, peies, pejot of pe’ot genoemd, afkomstig van het Hebreeuwse woord dat ‘slaaplok’ of ‘haarlok’ betekent.
Achtergrond
Het gebruik om het haar voor de oren lang te laten groeien, is gebaseerd op een gebod in Leviticus.
U mag de zijkanten van uw hoofd niet afscheren en de randen van uw baard mag u niet weghalen.
– Leviticus 19:27
Volgens de Talmoed geldt dit alleen voor mannen en betreft het gebod het haar voor de oren, ter hoogte van de neus.
Verklaring
De Thora (eerste vijf boeken uit de Tenach) geeft geen uitleg over de reden van dit gebod. Er zijn door de tijden heen verschillende verklaringen ontstaan om dit gebod uit te leggen.
Zo zouden de lange krullen een onderscheid kunnen aantonen tussen de joden en toenmalige afgodendienaars, die juist het haar aan de zijkant van hun hoofd afschoren.
Een andere verklaring is dat pijes een lichamelijk teken zijn waarmee een jood zich kan identificeren, zoals de besnijdenis.
Ook zouden de pijpenkrullen gezien kunnen worden als ‘betrouwbare getuigen’ van het jood-zijn.
‘Betrouwbare getuigen’ van het jood-zijn
Of het kan een herinnering zijn om niet teveel nadruk te leggen op het uiterlijk, maar meer op goed karakter en intelligentie.
De joodse mystiek geeft als verklaring dat de pijes symbool staan voor de scheiding tussen twee delen van de hersenen. Het achterste gedeelte bevat de fysieke aspecten van de mens. Het voorste gedeelte bevat intellect en spiritualiteit. Degene die pijes laat staan, geeft dus aan bewust te zijn van het geestelijke en lichamelijke deel van zijn bestaan.
Ten slotte is er nog een groep die aangeeft dat er überhaupt niet naar een verklaring gezocht zou moeten worden. Als God het gebiedt, dan is dat voldoende.
Praktijk
Volgens de joodse traditie zijn er geen voorschriften voor hoe de pijes eruit moeten zien. De enige vereiste is om niet boven het jukbeen te scheren. Daardoor zijn de tradities rondom de pijes per joodse gemeenschap verschillend.
Zo dragen sommige groepen lange gedraaide pijpen, terwijl andere gemeenschappen korte pijes hebben. Joden in Litouwen bijvoorbeeld stoppen hun pijes achter hun oren. Andere joden scheren hun pijes niet, maar trimmen ze wel.
Hoe de pijes ook gedragen worden, het gebod is onderdeel van Gods verbond met Zijn volk.
© Foto: Jaco Klamer
Bron: Jad Ezra
