Sinds president Trump van Amerika heeft erkend dat Israël soevereiniteit over de Golan heeft, stromen de afkeuringen van de Europese en Arabische landen weer binnen. Hoe zit dat met de Golan?
De EU wees op VN Veiligheidsraadresoluties 242 en 497, en zei in een verklaring dat Israël met geweld het gebied had geannexeerd. Met de verklaring verwierpen de EU-landen de Israëlische soevereiniteit over de Golanhoogvlakte.
Wat is de Golan?
De Golanhoogvlakte is een heuvelachtig gebied in het noorden van Israël, op de grens met Jordanië, Syrië en Libanon.
Zesdaagse oorlog
Begin 1967 is de situatie in en rond Israël gespannen. Alleen al in de eerste drie maanden worden er bijna 300 grensincidenten geregistreerd.
Vanaf april 1967 komen de incidenten in een stroomversnelling terecht, waarbij:
- Syrië een Israëlisch burgerdoel bij de Golan Hoogvlakten beschiet,
- Egypte de golf van Aqaba afsluit (waardoor de Israëlische stad Eilat onbereikbaar wordt),
- Jordanië en Egypte een militaire overeenkomst sluiten.
Op 5 juni besluit het in het nauw gedreven Israël om een preventieve luchtaanval uit te voeren op de Egyptische luchtmacht. Bijna de complete voorraad gevechtsvliegtuigen van Egypte wordt vernietigd.
Koning Hoessein van Jordanië krijgt echter te horen dat driekwart van de Israëlische luchtmacht is uitgeschakeld. Daarop volgt een grootschalige aanval op de Israëlische steden Tel Aviv en West-Jeruzalem en op de internationale luchthaven van Israël.
De oorlog is begonnen en duurt uiteindelijk zes dagen, tot 10 juni 1967.
Veroveringen
Tegen alle verwachtingen in weet de Joodse staat een aantal gebieden te veroveren, waaronder de Golanhoogvlakten.
Geen enkele van deze veroveringen wordt als illegaal aangemerkt. Ook niet door de VN-Veiligheidsraad.
De Sovjet-Unie waagt nog wel een poging om de aanval van Israël als een daad van agressie te bestempelen, maar Artikel 51 van hoofdstuk 7 van het VN-charter maakt duidelijk dat een soevereine staat het recht heeft op zelfverdediging.
De bijna 300 grensincidenten in het eerste kwartaal van 1967, de afsluiting van de golf van Aqaba én het mobiliseren van de Arabische legers gaven Israël het recht op zelfverdediging.
Resolutie 242
VN-resolutie 242 wordt er vaak bijgesleept om de Israëlische aanwezigheid op de Westelijke Jordaanoever te veroordelen en als illegaal te bestempelen. De strekking van de resolutie brengt echter wel de nodige nuanceringen met zich mee. Lees hier meer over Resolutie 242.
Van wie is de Golan?
De Golan is in handen geweest van vele verschillende rijken. De Britten en Fransen hadden verschillende kolonies in het Midden-Oosten en gaven de Golan in 1946 aan Syrië. Maar historisch gezien waren zij helemaal niet de eigenaar van dat gebied.
Voor de oprichting van de staat Israël was het gebied eeuwenlang onderdeel van het Ottomaanse rijk, daarvoor was het in handen van Arabieren, die het met geweld innamen onder leiding van Kalief Uman ibn al-Khattab (584-644). Vóór de Arabieren waren de Romeinen de bezetters in het gebied.
Wanneer we nog verder teruggaan in de geschiedenis, komen we uit bij het oude Israël. In de Bijbel wordt het gebied van de Golanhoogvlakte Bashan genoemd en behoort het tot de stam van Manasse.
Er zijn inmiddels 25 synagoges opgegraven op de Golan en uit deze opgravingen is gebleken dat de Joodse aanwezigheid bleef voortduren totdat de moslims het gebied veroverden in 636.
Video
In deze korte video vertelt Hananya Naftali over de Golan en zie je enkele beelden van het mooie, heuvelachtige landschap.
Foto boven: Maor Kinsbursky/Flash90